Ontwikkelingen in de zomer

Kabinetswissel, Hoofdlijnenakkoord, Prinsjesdag en de betekenis voor het NZO en NZA

De Voorzitter geeft aan dat het Noordzeeoverleg keurig genoemd wordt in het regeerakkoord onder hoofdstuk 5. Samen met partners van het Noordzeeoverleg zal er gezorgd worden voor een zorgvuldige balans met de activiteiten op de Noordzee. De term energiediplomatie is nieuw voor het NZO. KGG licht toe dat energiediplomatie de geopolitieke situatie omvat waarin we de opgave op ons hebben genomen om afhankelijkheden te verminderen en onze energiemix te diversifiëren.

Naast hoofdstuk 5 vraagt IenW ook aandacht voor hoofdstuk 4, waarin de visserij en de visakkers benoemd worden. Ook de Partiele Herziening wordt hier genoemd, wat relevant is op de NZO bijeenkomst van 23 oktober die in het teken staat van de PH. De druk op de schouders voor 23 oktober wordt daarmee nog groter.

Ook de NGO’s hebben kennisgenomen van het regeerakkoord en alles wat er in staat over de Noordzee. Ze zijn blij met de expliciete benoemingen van het Noordzeeoverleg. Het regeerakkoord geeft ook aan dat we meer met de Noordzee moeten gaan doen, maar dat moet wel binnen de ecologische draagkracht passen. Ook wordt er onvoldoende genoemd dat we vanuit een achterstandsituatie werken. Ecologische grenzen stellen aan de klimaatoplossingen is iets wat de NGO’s missen in het regeerakkoord. Wat gaan we extra doen voor onze Noordzee natuur?

De Voorzitter concludeert dat het NZO een goede plek heeft gekregen in het regeerakkoord en dat we die zullen invullen op de manier waarop we dat altijd gedaan hebben; op een manier waarin alle sectoren aan bod komen.

De Voorzitter laat verder weten dat zij twee kennismakingsgesprekken heeft gehad met de nieuwe bewindspersonen. Er heeft een gesprek plaatsgevonden met de coördinerend minister voor de Noordzee, minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat. Ook is er een kennismakingsgesprek geweest met de Staatssecretaris van LVVN Jean Rummenie. De kennismaking met de minister van KGG wordt gepland.

De startbijeenkomst van het NZO op 4 september op De Hooge Vuursche

Terugblik en blik naar voren

Op 4 september heeft er een strategische sessie plaatsgevonden welke bestond uit een ochtend- en een middagprogramma, welke door de deelnemers van het NZO als heel interessant is ervaren. Het secretariaat licht toe dat zij momenteel bezig is met de uitwerking van de conferentie. De gesprekken over de 6 thema’s die in de ochtend zijn gevoerd zullen worden samengevat, er zal worden aangegeven welk besluit er in het NZO genomen moet worden en wat er nodig is om tot een besluit te kunnen komen. Dit zal in het NZO van 6 november worden ingebracht. Voor het onderwerp Beschermde Gebieden wordt een ander voorstel gedaan, namelijk om de uitvoering hiervan sneller te laten uitvoeren. In het middagdeel is er gesproken over de toekomst na 2030. De uitkomsten hiervan worden verwerkt door het secretariaat in een notitie langs de 4 thema’s die uit de evaluatie zijn gekomen: (1) internationale samenwerking, (2) integraliteit RO processen op de Noordzee, (3) nieuwe ontwikkelingen en (4) tempoverschillen in transities. Ook dit wordt 6 november aan het NZO voorgelegd. Het Programma Noordzee 2028 – 2033 is in het middaggedeelte specifiek aan de orde geweest. De notitie zal input zijn voor een vervolgbijeenkomst.

De Voorzitter sluit af met de conclusie dat er voor na 2030 al veel onderwerpen zijn waar de komende jaren beslissingen over genomen moeten worden. Dit zal verder in het NZO besproken moeten worden.

Beschermde gebieden vraagt dus om een aangepast proces. Morgen, 19 september, vindt de werkgroep plaats. Het thema heeft alle aandacht nodig maar moet ook tot afronding komen, rekening houdend met alle belangen.

Op de werkconferentie is er op een andere manier tegen het onderwerp Beschermde Gebieden aangekeken dan in de werkgroep. Namelijk, welke factoren spelen mee in het proces van besluitvorming? Gaat de Voordelta meetellen en wanneer is uitspraak van de Raad van State? Hoe verhoudt de kwantiteit en kwaliteit zich. En als derde, hoe verhoudt een keuze in NZO zich tot internationale verplichtingen zoals de natuurherstelverordening. Als de keuze is gemaakt moet het wetenschappelijk onderbouwd zijn, zowel in Nederland als in Brussel, en kunnen we dan met elkaar bepalen of deze onderbouwing adequaat is? En als laatste, hoe groot is de compromisbereidheid, willen we tot overeenstemming komen? Waar natuurlijk wel vanuit wordt gegaan. Dit zijn de vragen/dillema’s die door het NZO beantwoord moeten worden om tot een besluit over de 1.3 % beschermd gebied te komen. We gaan er nog steeds vanuit dat dit afgerond kan worden voor het einde van het jaar. Het secretariaat zal met een voorstel komen wanneer we met het NZO de diepte in kunnen gaan om deze vragen te beantwoorden.

De Voorzitter geeft aan dat de tijd dringt. Graag gaat ze met de verschillende sectoren in gesprek om te kijken waar iedereen staat en waar ruimte zit voor compromisbereidheid. Erkennen dat er belangen zijn en deze in evenwicht brengen is waar we naartoe moeten. De NZO leden stemmen in.

Vanuit de energiesector wordt er gevraagd om een document met totaaloverzicht waar alle opties en voorkeuren van de sectoren in staan. Het secretariaat geeft aan dat dit document voorligt bij de werkgroep en dat deze daar morgen besproken wordt. Daarna zal het gedeeld worden met het NZO.  

De Voorzitter sluit af; op 6 november krijgen jullie een totaal voorstel over hoe we met de andere onderwerpen omgaan. De opgaven voor de komende jaren op de Noordzee zijn enorm.

Uitvoeringsagenda NZA 

Het secretariaat licht toe dat er een overzicht is gemaakt per NZA artikel wat de stand van zaken is en wat de volgende stappen zijn. De vraag die voorligt aan de leden van het NZO is of dit overzicht wordt herkend en dit als momentopname kan worden vastgesteld. De Voorzitter vult aan dat het veel werk is geweest om tot dit overzicht te komen maar dat het erg waardevol is om te zien waar we nu staan en welke opgaven ons nog te wachten staat. Vanuit de verschillende sectoren wordt waardering uitgesproken voor het opstellen van dit document en wordt het als waardevol beschouwd. Wel wordt er op bepaalde artikelen om opheldering gevraagd.

Zo vragen de NGO’s zich af wat de status is van artikel 5.10 over gaswinning. Het secretariaat geeft aan dat hier nog een actie open staat. In overleg met de energiesector en de NGO’s zal besloten worden wat de volgende stap hierin gaat zijn om dit artikel af te sluiten. De visserijsector spreekt waardering uit voor het overzicht, maar geeft aan bij artikel 3.6 dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen BAR gelden en middelen uit het Transitiefonds. Bij artikel 4.2 geven zij aan te hebben geroepen in een woestijn voor mitigerende maatregelen maar door het Rijk niet zijn gehoord. De formulering van deze stand van zaken zal worden aangepast.

De energiesector geeft aan dat er verschillende artikelen zijn die vragen om toelichting in het NZO. Zo zouden ze graag horen wat de status is van artikel 5.4 dat gaat over onderwater cultureel erfgoed. Het secretariaat zal in overleg met het Rijk kijken hoe onderwerpen, over de status van artikelen waarvan de verantwoordelijkheid ligt bij Rijkspartijen die niet vertegenwoordigd zijn in het NZO, afgehecht kunnen worden, bijvoorbeeld via een samenvattend document en/of een presentatie.

NZO MONS

In het Noordzeeakkoord is vastgelegd dat om de twee jaar een Staat van de Noordzee wordt opgeleverd. Dit zou betekenen dat MONS de volgende Staat van de Noordzee oplevert in 2025. Het MONS adviseert het NZO om af te wijken van deze afspraak, omdat we op dit moment nog vol in de uitvoering van de conclusies van de Staat van de Noordzee 2023 zitten. Het NZO neemt dit advies over, maar vraagt MONS wel om met een vernieuwd voorstel van ritme voor publicatie van de Staat van de Noordzee te komen. Eind 2025 zal het MONS gevraagd worden of het al toe is aan een nieuwe Staat voor de Noordzee. Het uitgangspunt hierin moet zijn dat er voldoende nieuwe informatie beschikbaar is dat als basis kan dienen voor de Staat van de Noordzee.

NZO WKC

Op dit moment is de WKC volop bezig met het advies op de vraag vanuit het NZO over de 1.3% beschermde gebieden. Er wordt op dit moment gekeken of de beschikbare informatie voldoende is om het advies te onderbouwen. We kijken of we aanvullende informatie op het gebied van visserij kunnen verkrijgen. Op 24 september vindt er een conceptbespreking plaats en er wordt gestreefd om op 1 oktober het advies op te leveren aan het NZO. 

NZO werkgroepen

NZO werkgroepen bereiden inhoudelijk NZO besluiten voor ter implementatie van het NZA. De werkgroepen komen in vaste samenstelling bijeen.

NZO werkgroep Beschermde gebieden: voortgang

Procedure standpuntbepaling Beschermde gebieden 1.3%. Dit agendapunt is besproken bij agendapunt 3.

NZO werkgroep Energie en Infrastructuur: voortgang

Presentatie eindrapport 5.15 Shell airguns 

Op basis van artikel 5.15 van het NZA heeft Shell de afgelopen 2 jaar onderzoek gedaan naar de vermindering van impact van seismisch onderzoek op natuur. Shell licht middels een presentatie de resultaten van de studie toe. Deze geeft aan dat het mogelijk is om de impact van het seismisch onderzoek op bruinvissen te verminderen door een andere opstelling van airguns te gebruiken waar een mechanische frequentie filter op bevestigd is.

Verschillende leden van het NZO geven aan dat er met de operators is afgesproken te werken aan de hand van de best beschikbare technieken. De uitkomst van dit onderzoek geeft een best beschikbare techniek weer die toegepast kan worden zodra er een ecologisch validatie heeft plaatsgevonden. Hiermee kunnen we de versnelling krijgen die de sector wil. De energiesector en NGO’s stellen voor om met de groep die de BBT begeleid hebben hier een vervolg aan te geven.

De voorzitter vraagt of we dit onderzoek kunnen zien als afronding van het eerste gedeelte van artikel 5.15. De leden van het NZO stemmen in. Het tweede gedeelte van artikel 5.15 vraagt om onderzoek naar bruinvissen, wat zal worden opgepakt door de werkgroep E&I. Het derde gedeelte van het artikel, de vernieuwde airguns als onderdeel van de best beschikbare technieken is de laatste stap in de afronding van artikel 5.15.

• Update pVAWOZ
  • Een planningsupdate wordt gegeven middels een presentatie de projectleider VAWOZ namens KGG.
• Presentatie dashboard mijnbouwactiviteiten door EBN
  • Audrey Roustiau geeft namens EBN en ElementNL een uitleg over de dashboard mijnbouwactiviteiten waar alle huidige en vergunde activiteiten in weergegeven worden voor olie, gas en CCS.

NZO werkgroep gebiedspaspoorten en medegebruik: voortgang

Werkgroep gebiedspaspoorten en medegebruik is op dit moment vooral bezig met delen van kennis en informatie. Zo is tijdens de afgelopen bijeenkomst uitgebreid informatie doorgelopen van windpark Nederwiek. Uiteindelijk moet deze kennis leiden tot conclusies die hun plek moeten vinden in het Programma Noordzee 2028-2033. De scope van het Programma Noordzee, zo licht het Rijk toe, zal eind 2025 middels een kamerbrief worden vastgesteld. Het is daarom belangrijk dat het NZO voor de zomer van 2025 met haar input komt. Een belangrijk puzzelstuk is actieve visserij als mogelijkheid voor medegebruik binnen windparken.  

NZO werkgroep Voedseltransitie: voortgang

Vanuit de vorige werkgroep die plaats heeft gevonden voor zomer hebben twee sectoren aangegeven ondernemersplannen van de toekomst op te stellen. Daarvoor zijn deze week twee subsidieaanvragen ingediend bij LVVN voor ondersteuning middels middelen vanuit het Transitiefonds.

Communicatie

In het overzicht van nieuwsberichten bevindt zich een artikel over het vissen in de nabijheid van installaties, waarbij de ring van 500 meter wordt genaderd. De visserijsector geeft aan dat de framing van dit artikel de visserij in een negatief daglicht zet. Het feit dat er aan de rand van een bufferzone gevist wordt, betekent niet dat daar overheen gegaan wordt.

Graag zou de visserijsector in een volgend NZO het onderzoek naar de sociale impact van de visserijmaatregelen geagendeerd hebben.

Update PBNI 

Door de projectleider wordt er een update gegeven over de werkzaamheden binnen het Programma Bescherming Noordzee Infrastructuur (PBNI).

Rondvraag en mededelingen (W.v.t.t.k.)

• Vooruitblik naar de behandeling PH PN 2022-2027: informatiesessie op 16 oktober, NZO plenair op 23 oktober
• LVVN: Lijst van soorten waarvoor een soortenbeschermingsplan wordt opgesteld (LVVN) en LVVN streeft ernaar om dit in november in te brengen in het NZO. 
• Als vervolg op OVV rapport scheepvaartveiligheid wordt er een gesprek met hoofdonderzoeker ingepland.
• Zoals afgesproken in het NZO zal het Rijk jaarlijks een update geven over de uitgaven uit het Transitiefonds. Deze wordt volgende NZO geagendeerd.
• De NGO’s nodigen de deelnemers van het NZO uit om naar de film de Wilde Noordzee te gaan en bieden aan een verkorte versie te tonen tijdens of na een NZO bijeenkomst.
• KGG laat weten dat Esther Pijs voortaan zal deelnemen aan het NZO namens KGG. Door verschuiving in de portefeuilles van de DG’s zal zij de plaats overnemen van Michel Heijdra.

Sluiting